The Teaching of Irish  in Kildimo National School

Tá gá le plean scoile Gaeilge  chun an curaclam a chur in oiriúnt dár scoil agus a chur i bhfeidhm, chun go mebeidh leanúnachas agus forbairt ó rang go rang agus chun comhthéacs a chruthú d’úsáid na teanga, chun atmasféar Ghaelach a chothú sa scoil, agus chun eolas a chur ar fáil do dhaoine eile, múinteoirí nua ar an bhfoireann ach go háirithe foireann na scoile.   Tá an plean ar fad le fáil san oifig.

 

In Kildimo NS there is a huge emphasis on  Irish culture. Training in Gaelic football, camogie and hurling is voluntarily  offered to boys and girls as an extra-curricular activity  after school. The tin whistle is taught in every class from 2nd to 6th. The children also learn Irish dancing, through PE classes. In March the school hosts Seachtain na Gaeilge, a week of fun, where Irish culture is celebrated and enjoyed. The emphasis is on speaking Irish through the week. The emphasis on spoken Irish is strong throughout the school year also. General communication throughout the school is in Irish as much as is feasible. The aim is for children leaving the school in 6th class to have a positive attitude to Irish.

 

(b) Aidhmeanna (Aims)

• An Ghaeilge a úsáid i rith an lae, tríd na scoile, mar ghnáth theanga bheo bhríomhar chumarsáide (to use the Irish language throughout the school day as a viable living language and means of communication)
• Suim a fhorbairt sa theanga (to develop an interest in the language)
• Dúil sa Ghaeilge a chothú (to nurture a love of Irish)
• Dearcadh deimhneach sa Ghaeilge a chur chun cinn i dtreo is go mbainfidh na daltaí taitneamh as (to develop a positive attitude to Irish making it and enjoyable experience for the children)
• Na daltaí a spreagadh chun an teanga a úsáid tré éisteacht agus labhairt na bpáistí a fhorbairt (to stimulate the children to use the Irish language through the development of their listening and speaking skills
• Léitheoireacht agus scríbhneoireacht na ndaltaí a chur chun cinn (to progress the capacity of children to read and write Irish)
• Ceangail a dhéanamh idir na snáitheanna trí chabhair ó ábhair eile (to integrate Irish with  other subjects)
• Forbairt iomlán an pháiste a chur san áireamh le linn na Gaeilge ( to ensure the full development of the child through Irish)
• Feabhas a chur ar líofacht, cruinneas agus saibhreas na teanga (To improve fluency, accuracy and the richness of the language)
• An Ghaeilge a chothú mar chuid dár n-oidhreacht agus an ghné is sainiúla den chultúr Gaelach (to nurture the Irish language as part of our heritage and the most relevant aspect of our culture)          

Cuspóirí  Ginearálta          Áth a’Mhuilinn

• Taitneamh a bhaint as foghlaim na Gaeilge tré mhodhanna thaitneamhacha a úsáid
• Cumas cumarsáide na bpáistí a fhorbairt trí chluichí teanga, tascanna, drámaíocht agus comhrá faoi thopaicí a bhfuil spéis aige/aici iontu
• Ábhar teagaisc comhaimseartha,taitneamhach agus spreagúil a úsáid
• Éisteacht go neamhfhoirmiúil le comhrá nach bhfuil sé/sí páirteach ann agus brí a bhaint as
• Cluichí éisteachta beirte agus I ngrúpaí a eagrú chun éisteacht ghníomhach a fhorbairt
• An Ghaeilge a úsáid mar ghnáth theanga chaidrimh na scoile
• Clár réamhléitheoireachta a chleachtadh chun scileanna éagsúla na léitheoireachta a fhoghlaim
• Ábhar taitneamhach a chur ar fáil chun scileanna na léitheoireachta a fhorbairt
• Cluichí léitheoireachta agus cleachtaí a úsáid chun straitéisí éagsúla tuisceana a chothú
• Athdhreachtú a chleachtadh chun tuiscint a fháil ar phróiseas na scríbhneoireachta
• Teicneolaíocht nua-aimseartha a úsáid I gcómhair na scríbhneoireachta agus chun eolas a fháil
• An Ghaeilge a fhoghlaim ar bhealach comhtháite
• An Ghaeilge a mhúineadh mar ionad tábhachtach de chultúr na hÉireann

 

An Curaclam i gcomhair scoileanna ina bhfuil an Ghaeilge mar dhara teanga.

There are four strands comprising the curriculum for the teaching of Irish in a Primary School (which is not a Gaelscoil)

ÉISTEACHT (listening)

• Ag cothú spéise go neamhfhoirmiúil sa teagasc
• Ag tuiscint teanga

 LABHAIRT  (speaking)

• Ag cothú spéise go neamhfhoirmiúil sa teagasc
• Ag úsáid teanga

 LÉITHEOIREACHT (reading)

• Ag cothú spéise
• Ag tuiscint teanga
• Ag úsáid teanga

SCRÍBHNEOIREACHT (writing)

• Ag cothú spéise
• Ag úsáid teanga

Téamaí (themes)

Is iad na téamaí ar a bhraitear iomlán na hoibre sa roinn seo a leanas ná iad atá  curtha chun cinn sa churaclam ie.

At each class level the content of oral  lessons in particular  will be based on the ten themes listed below.

• Mé féin (myself)
• Sa Bhaile (at home)
• An Scoil (at school)
• Bia (food)
• Ócáidí speisíalta (special occasions)
• An Teilifís (the TV).
• Ag Siopadóireacht (shopping)
• Éadaí (clothes)
• Caithimh Aimsire (hobbies, leisure activities)
• An Aimsir. (weather)

Catagóirí Feidhmeanna (functions of language)

• Caidreamh sóisialta a dhéanamh
• Soiléiriú a lorg i gcomhrá
• Dul i gcion ar dhuine nó ar dhaoine eile
• Dearcadh a léiriú agus a lorg
• Eolas a thabhairt agus a lorg
• Struchtúr a chur ar chomhrá

 Cur Chuige Cumarsáideach.

In teaching Irish in primary school the big emphasis is on communication. In every aspect of the various strands, the teaching and learning content of the lesson and the methodologies used, communication is foremost. The children will be listening and talking to each other, writing and reading to each other.

I bPlean na Gaeilge tá an bhéim ar an gcumarsáid. I ngach gné den ábhar, na snáitheanna, an t-ábhar teagaisc agus foghlama agus na modhanna múinte cuirtear forbairt na cumarsáide chun tosaigh. Ciallaíonn cumarsáid go mbíonn na páistí ag caint agus ag éisteacht lena chéile, ag scríobh teachtaireachtaí nó nótaí chuig a chéile agus á léamh.

Bíonn trí thréimhse ag baint le teagasc agus foghlaim na Gaeilge.